Dzisiaj wojny na całym świecie prowadzi się nie tylko wysyłając żołnierzy na front. Jednym z narzędzi wojny jest manipulacja społeczeństwem, nastrojami, dezinformacja oraz propaganda.
W XXI wieku dostęp do informacji i szybka komunikacja na odległość jest prostsza niż kiedykolwiek. A to między innymi dzięki Internetowi i social mediom. Celem propagandy jest stworzenie w umysłach ludzi pewnego wyobrażenia aktualnej sytuacji. Wyrobienia przez nich zdania na dany temat w sposób, który ułatwi podmiotowi go stosującemu prowadzenie „polityki zagranicznej”.
Czym jest ta dezinformacja?
Czym dokładnie jest dezinformacja? Co zrobić żeby nie paść ofiarą oszustwa?
21.02-22.02 Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych przeprowadził badanie. Dotyczyło ono zainteresowania tematem wydarzeń na granicy Ukraińsko-Rosyjskiej w przestrzeni polskich social mediów oraz emocji z tym związanych:
„Analiza treści wskazuje, że głównym celem emisji komunikatów na tym etapie jest (podobnie jak wypadku treści dot. szczepień i #COVID19 w 2021) wywołanie poczucia braku zaufania do działań administracji rządowej oraz organizacji międzynarodowych oraz podsycanie na poziomie pierwotnym poczucia zagrożenia ze strony obywateli Ukrainy w Polsce.”
Źródło i pełna treść komunikatu w tej sprawie: Komunikat ws. dezinformacji ws. sytuacji na Ukrainie w internecie (ibims.pl)
Ofiarą dezinformacji Polacy padli dwa dni temu, kiedy społeczeństwo ogarnęła panika związana z brakiem paliwa na stacjach oraz brakiem gotówki w bankomatach. Paliwa i gotówki brakło, ale z zupełnie innych powodów. Stało się tak dlatego, że ludzie w panice pojechali tankować samochody, kupować paliwo na zapas oraz wypłacać większe niż dotychczas ilości gotówki.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ostrzega przed atakami informacyjnymi udostępniając w sieci grafiki przedstawiające fałszywe linie narracji wykorzystywane przez rosyjską propagandę.
Konta w mediach społecznościowych szerzących nieprawdziwe informacji jest coraz więcej. Należy jednak wspomnieć, że nie wszyscy którzy to robią są na usługach rosyjskiego rządu. Część z nich to zwykli obywatele, którzy sami są ofiarami tych informacji i podają je dalej.
Jak nie dać się oszukać? 9 zasad
1. Korzystaj z wiarygodnych źródeł informacji, oraz oficjalnych kont mediów informacyjnych i administracji państwowej.
2. Pamiętaj, że również oficjalne źródła informacji np. strony rządowe mogą przypadkowo podać nieprawdziwą informację lub zostać przejęte przez hakerów. Jeśli cokolwiek wydaje Ci się podejrzane, nie ufaj takiej informacji oraz nie podawaj jej dalej;
3. Jeśli widzisz informację udostępnioną na stronie niebędącej oficjalnym źródłem, w komentarzu lub dodaną przez osobę której nie znasz (i nie możesz zweryfikować), nie ufaj temu przekazowi – i nie dziel się tą informacją;
4. Zgłaszaj administratorom danej platformy, strony, medium jeśli widzisz, że ktoś próbuje szerzyć dezinformację – pomoże to zwalczać dezinformację i przeszkodzi oszukiwaniu innych;
5. Zaglądaj na strony i profile udostępniające informacje o szerzącej się dezinformacji na Twitterze np. @przeciw_wojnie lub @RCB_RP;
6. Jeśli masz wątpliwości co do treści, którą widzisz sprawdź jej wiarygodność np. poprzez sprawdzenie w kilku różnych źródłach, którym ufasz;
7. Nie ufaj przekazom bardzo emocjonalnym, mocno poruszającym, kontrowersyjnym. Nie ufaj historiom, które opowiadała „kuzynka koleżanki”, a których nie możesz potwierdzić z osobą uczestniczącą w opowiadanej sytuacji;
8. Zanim wpłacisz pieniądze na zbiórkę pomocową sprawdź czy została ona wymieniona w oficjalnych mediach jako zaufana, albo czy nie została oznaczona jako fałszywa np. tutaj CSIRT_KNF;
Nie wprowadzaj chaosu poprzez tworzenie nowych stron z pomocą finansową dla Ukrainy. Utrudnia to działania osób które analizują takie strony i eliminują, te fałszywe. Jeśli widzisz podejrzaną zbiórkę pieniędzy zgłoś ją do zespołu CERT Polska która zajmuje się zagrożeniami i incydentami komputerowymi, łącznie z przestępczością internetową – https://incydent.cert.pl/;
9. Bądź uważna/y, podejrzliwa/y, czujna/y i ostrożna/y. Ostrzegaj innych przed fałszywymi informacjami. Rozmawiaj o dezinformacji i sposobach szerzenia fałszu w rodzinie i między znajomymi.
Obserwowane przeze mnie wiarygodne źródła informacji:
Twitter:
- @adam_eberhardt (Dyrektora Ośrodka Studiów Wschodnich)
- @OSW_pl i w wersji po angielsku @OSW_eng (OSW – Ośrodek Studiów Wschodnich)
- @LukaszBok (autor cenionej aplikacji KiKŚ – Konflikty i katastrofy światowe)
- @RCB_RP (Rządowe Centrum Bezpieczeństwa)
Strony internetowe RMF24, TVN24, Polsat News
Instagram:
- @milosz.nie.wszystko.wybaczy
- @lukaszbok_kiks
- @zelenskiy_official
